Klasa 6

22.11.2025

Język polski - lekcje łączone z klasą 5

Czy warto budować mur wokół siebie? Omawiamy utwór "Tolerancja" S. Sojki.

Rozmowa na temat życzliwości w stosunku do drugiego człowieka. Mapa myśli dotycząca słowa "życzliwość". Czy w dzisiejszych czasach ludzie są dla siebie życzliwi?

Wysłuchanie piosenki "Tolerancja" i rozmowa na temat tekstu.

Wspólne oglądanie filmu "Cudowny chłopak" i rozmowa na temat wykluczenia w społeczeństwie związanego z chorobą.

Poznajemy nową formę wypowiedzi - piszemy recenzję filmu "Cudowny chłopak".

Zadanie domowe: dokończę recenzję filmu.

Historia

Podsumowanie zajęć z 15.11.

Omówienie, dlaczego 11 listopada świętujemy odzyskanie przez Polskę niepodległości.

Polska po śmierci Zygmunta II Augusta, ostatniego męskiego przedstawiciela dynastii Jagiellońskiej. Pierwsza wolna elekcja.

Już od czasów Władysława Jagiełły, każdy z polskich władców wybierany był na króla przez możnych (najważniejszych dostojników). Natomiast po śmierci Zygmunta Augusta, ustalono, że wyboru dokona cała szlachta. Każdy szlachcic będzie miał prawo przybyć na sejm elekcyjny (wybierający) i uczestniczyć w wyborze króla. Ten sposób wyboru króla nazywamy wolną elekcją. Na króla Polski wybrano francuskiego księcia Henryka, zwanego w Polsce Walezym. Aby móc objąć władzę, przyszły król musiał podpisać, że będzie przestrzegał wszystkich dotychczas uchwalonych praw - dokument ten nazwano Artykułami henrykowskimi oraz podpisać umowę zwaną Pacta Conventa – wszystkie przyszłe zobowiązania króla.

Na mocy tych dokumentów władza króla elekcyjnego była mocno ograniczona: jego syn nie miał prawa dziedziczyć władzy, nie mógł: nakładać nowych podatków, uchwalać nowych praw, wypowiadać wojnę lub zawierać sojusze bez zgody szlachty wyrażonej na sejmie. Mógł mianować najwyższych urzędników w państwie oraz dowódców wojskowych.

Po niecałym roku panowania, na wieść o śmierci króla Francji, swego brata, Henryk Walezy ucieka z Polski, aby objąć władzę we Francji.

Po jego ucieczce, szlachta wybiera na króla Polski córkę Zygmunta Augusta, Annę Jagiellonkę, postanawiając, że kolejny kandydat, aby zostać królem Polski będzie musiał ją poślubić.

Zadanie domowe.

Korzystając z Internetu, napisz notatkę skąd się wzięła w Polsce tradycja Świętego Mikołaja.

Przeczytaj i przepisz lub wklej podsumowanie lekcji do zeszytu.

Przeczytaj rozdziały: Wojny z Rosją, Początek wojen ze Szwecją oraz Powstanie Chmielnickiego str.82 – 97

15.11.2025

Język polski 

11 listopada Narodowe Święto Niepodległości.

Co to jest patriotyzm?

Czytamy tekst M. Przewoźniaka "Poradnik małego patrioty".

Na czym polega współczesny patriotyzm?

Rozmowa na temat: co możemy zrobić my - Polacy mieszkający w Norwegii, aby być patriotami?

Kartka dla Polski - składamy życzenia naszej Ojczyźnie.

Plakat "Polska".

Udział w uroczystej akademii z okazji Narodowego Święta Niepodległości.

Zadanie domowe: Wyobraź sobie, że masz opowiedzieć o Polsce obcokrajowcom, np. swoim kolegom z klasy. Napisz w 10 zdaniach.

25.10.2025

Język polski 

Gry językowe.

Starsi ludzie są wśród nas… - czytamy wiersz księdza Jana Twardowskiego.

Kim był autor wiersza "Starzy ludzie"?

Tematyka twórczości poety.

Co to jest utwór poetycki?

Piszemy ogłoszenie.

Historia

Przypomnienie informacji o dynastii Jagiellonów.

Po śmierci Władysława Jagiełły, a następnie jego syna Władysława Warneńczyka, jego najmłodszy syn Kazimierz Jagiellończyk, negocjując z magnatami, uzyskuje swój wybór na króla Polski.

Jego syn Władysław Jagiellończyk w roku 1471 został wybrany na króla Czech, a w roku 1490 na króla Węgier i Chorwacji. Po śmierci Kazimierza, kolejnym królem Polski zostaje wybrany Jan Olbracht, a po jego śmierci Aleksander Jagiellończyk. Czas panowania tych królów, to okres znacznych zmian ustrojowych (wzrost znaczenia sejmu) oraz coraz mocniejszego wpływu szlachty na państwo - ustawa Nihil Novi ustala konieczność współpracy króla z senatem (magnaci) i sejmem (szlachta) w rządzeniu państwem. Po śmierci Aleksandra, szlachta wybiera na króla najmłodszego syna Kazimierza, Zygmunta.

Czasy zygmuntowskie: 1506 – 1572.

Zygmunt Jagiellończyk zwany Starym (od czasu, kiedy udaje mu się za jego życia doprowadzić do koronacji jego 10-letniego syna Zygmunta Augusta) rządził w czasach potęgi i bogactwa Polski, zwanego Złotym Wiekiem. Na jego dworze rozkwitała kultura Renesansu, wspierana przez jego włoską żonę Bonę Sforzę, a Wawel był wówczas najpiękniejszym pałacem w Europie. Dla niego odlano najsłynniejszy Polski Dzwon Zygmunta, który bije tylko w wyjątkowych chwilach dla Polski. W 1525 roku w Krakowie kończy się ponad 300-letni konflikt z Zakonem Krzyżackim, kiedy to Wielki Mistrz zakonu Albrecht Hohenzollern (siostrzeniec Zygmunta Starego), kończy działalność zakonu, zakłada świeckie państwo, przechodzi na luteranizm i składa hołd lenny (staje się zależnym od Polski) polskiemu królowi. W 1548 roku król umiera, zostawiając kraj bogaty, z silnie rozwiniętymi miastami i nauką.

Jego następca Zygmunt August chcąc uzyskać koronację dla swojej sekretnie poślubionej żony Barbary z magnackiego rodu Radziwiłłów, staje się sojusznikiem magnatów i wbrew stanowisku średniej szlachty nie popiera "Ruchu egzekucyjnego". Celem Ruchu było odzyskanie na rzecz państwa majątków, niesłusznie zarządzanych przez magnatów. Szlachta chciała, aby odzyskał je król, a magnaci stracili specjalne przywileje, często uzyskane dzięki łączeniu stanowisk, którego też chciano zakazać. Zygmunt August uznał, że oprze swą władzę na dobrych stosunkach z magnatami i nie wprowadził większości zmian, o które prosiła szlachta. Miało to fatalne konsekwencje dla przyszłości Polski. Magnaci jeszcze bardziej się wzmocnili tworząc potężne rody, które rządziły w swoich dobrach jak "mini królowie", a konflikty między nimi znacznie osłabiały państwo. Szlachta uznała, że skoro król jej nie popiera, to należy ograniczać jego władzę, co w przyszłości doprowadziło, że sejm miał więcej władzy niż król, który samodzielnie nie mógł o niczym ważnym decydować. Największym osiągnięciem jego panowania było doprowadzenie do Unii Lubelskiej, która od 1569 roku połączyła Polskę i Litwę w jedno państwo: Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

Staliśmy się jednym z najpotężniejszych państw Europy, rozwinął się handel "od morza do morza", ale też staliśmy się krajem trudnym do rządzenia z powodu swego ogromu, różnorodności (wiele narodów, religii, języków) oraz osłabienia władzy króla na rzecz szlachty. A nowe ziemie na wschodzie przyniosły bezpośrednie sąsiedztwo z Moskwą oraz Tatarami, a za ich pośrednictwem Turcją.

Zadanie domowe.

Przeczytaj podsumowanie lekcji, a następnie przepisz je lub wklej do zeszytu. Zrób zaległe zadania domowe z poprzednich lekcji. Przeczytaj rozdział o wolnej elekcji str.76 – 79. Powtórz słowa polskiego hymnu.

18.10.2025

Język polski 

Pisownia wyrazów z "ż i "rz". Przypomnienie zasad i ćwiczenia ortograficzne.

Każdy może znaleźć się na naszym miejscu! Rozmowa na temat przeczytanego tekstu dotyczącego życia ludzi z niepełnosprawnościami. Opisywanie przeżyć głównej bohaterki książki "Uszy do góry". Jak zdrowi ludzie powinni zachowywać się w stosunku do osób z niepełnosprawnościami.

Uszy do góry! - związki frazeologiczne w naszym języku. Przypomnienie terminu związek frazeologiczny. Skąd mogą pochodzić związki frazeologiczne? W jakim celu ich używamy?

Zadanie domowe:

Wypiszę po 2 przykłady związków frazeologicznych z Biblii i mitologii oraz krótko objaśnię ich znaczenie. Powtórzę zasady pisowni "ż"i "rz". Przygotuję się do dyktanda.

22.11. zaczynamy omawiać lekturę "Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi"

R. Kosika.

Historia

Podsumowanie lekcji:

Demokracja i folwark szlachecki.

Szlachta w Polsce stanowiła 6 do 10 % ówczesnego społeczeństwa i wywodziła się z potomków dawnego rycerstwa.

Od czasu wyboru przez szlachtę Władysława Jagiełły na męża dla Królowej Jadwigi i koronowanie go na króla Polski, szlachta zaczęła zyskiwać coraz wyższą pozycję. Kolejni monarchowie nadawali jej liczne przywileje (prawa) w zamian za poparcie szlachty dla działań króla. Najważniejsze decyzje podejmowano na sejmie walnym (pierwsze na świecie obrady sejmu odbyły się w Polsce w 1493 roku). W roku 1505 uchwalono ustawę "Nihil novi", która oznaczała, że bez zgody szlachty na sejmie, król nie może uchwalić żadnych nowych praw. Wykształcił się podział władzy między króla i szlachtę, której głównym obowiązkiem z tytułu posiadania ziemi, był obowiązek obrony kraju.

Od czasów odkryć geograficznych zboże kosztowało w Europie coraz drożej. Szlachta zaczęła sama zakładać folwarki (gospodarstwa) i uprawiać pola, gdyż zaczęło jej to przynosić dużo większe dochody niż tylko dzierżawienie (wynajmowanie) ziemi chłopom. Od chłopów też zaczęła wymagać, aby dalsze użytkowanie ich ziemi odpracowali na polu właściciela – tak narodziła się pańszczyzna.

Szlachta także z niechęcią patrzyła jak na uprawie i handlu zbożem, bogacą się również mieszkańcy miast, którzy nie chcieli jednak bronić kraju z tytułu posiadania ziemi. Mieszczanie uznawali, że ich obowiązkiem jest tylko obrona miasta, w którym żyją.

W 1496 roku, gdy król Jan Olbracht planował wyprawę wojenną, szlachta doprowadziła, że w zamian za udział w niej, uzyska nowe przywileje. Uchwalono tzw. statuty piotrkowskie, na mocy których mieszczanie nie mogli już posiadać i kupować ziemi, płacili cło za towary i tylko jeden chłop w ciągu roku mógł opuścić wieś.

Zadanie domowe.

Przeczytaj i przepisz lub wklej podsumowanie lekcji do zeszytu. Przeczytaj rozdział "W czasach ostatnich Jagiellonów" str.53 – 57 oraz "Tajemnice sprzed wieków" str.64 - 65

27.09.2025

Język polski

Każdy z nas jest kreatywny! Międzynarodowy Dzień Kropki na lekcjach języka polskiego.

Skąd się wziął pomysł na Międzynarodowy Dzień Kropki?

Co to znaczy kreatywny - synonimy: twórczy, pomysłowy, konstruktywny, innowacyjny, odkrywczy, nowatorski.

Gry i zabawy z kropką w roli głównej.

Jak napisać opowiadanie z dialogiem?

Piszemy opowiadanie o kropce.

Historia

Omówienie zmian jakie dokonały się w Europie po wystąpieniach Marcina Lutra na podstawie obejrzanych fragmentów filmu "Luter i rewolucja protestancka".

Skutki społeczne i ekonomiczne rewolucji protestanckiej dla ludności w krajach, których władcy zdecydowali się przejść na protestantyzm, przejmując majątki kościelne: upadek szpitali, przytułków, które prowadziły zakony. Cofnięcie przemysłowe po zniszczeniu kościelnych majątków. Wzrost rządów dyktatorskich po likwidacji kontrolnej funkcji kościoła i przejęciu jego roli przez władzę.

Przyjęcie zasady "Czyja władza, tego religia" po długotrwałych wojnach religijnych, które wybuchły w Europie Zachodniej.

Bunty i powstania ludowe wywoływane przeciwko odgórnie narzucanej nowej religii krwawo tłumione przez władze.

Terror i prześladowania dla tych, którzy chcieli pozostać przy religii katolickiej.

Wzrost radykalizmu religijnego w krajach protestanckich skutkujący spaleniem tysięcy ludzi na stosach. Oraz pogromy i prześladowania ludności żydowskiej w Europie Zachodniej i jej duży napływ na ziemie polskie.

Tolerancja religijna na ziemiach polskich. Na ziemiach polskich władza nie prześladowała ludności z powodu ich religii. Na sejmie w Warszawie w 1573 roku zrównano w prawach szlachtę różnych wyznań.

Zadanie domowe

Przepisz lub wklej podsumowanie zajęć do zeszytu.

Przeczytaj podsumowania dotychczasowych lekcji – może być niewielki sprawdzian.

Przeczytaj rozdział "Demokracja szlachecka", "W folwarku szlacheckim" str. 42 – 52

Korzystając z Internetu napisz czy kościół protestancki zezwala na rozwód zawartego w nim małżeństwa. Oraz wyjaśnij dlaczego kościół katolicki nie zezwala na rozwód zawartego w nim małżeństwa (dopuszczając jedynie w określonych warunkach na unieważnienie małżeństwa).

13.09.2025

Język polski 

lekcje łączone z klasą 5.

Temat: W poszukiwaniu przyjaźni.

Przyjaciel, czyli kto? (burza mózgów)

Wiersz "Mój kumpel" Hanna Zielińska

Praca z tekstem: jaki jest mój kumpel?

Synonimy do słowa przyjaciel.

Dyskusja: jakie cechy powinien mieć dobry przyjaciel?

Wiersz "Przyjaciele" Adam Mickiewicz

Praca z tekstem: Jak rozumiesz słowa "Prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie?"

Wypisz rymy z wiersza.

Praca w grupach: Tworzymy kodeks przyjaźni obowiązujący w naszej klasie.

Praca domowa:

Czasowniki - ksero do uzupełnienia

Historia

Lekcja łączona z klasą piątą.

Zadanie domowe.

Obowiązuje zadanie z 30.08. Kto nie zrobił, może nadrobić.

30.08.2025

Język polski

Narodowe Czytanie - dlaczego powstała taka akcja? Co wiemy o Janie Kochanowskim - bohaterze Narodowego Czytania 2025?

Inni, obcy, tacy sami? Analizujemy obraz "Komiks". Czy można być samotnym w tłumie? Rozmowa na temat komiksów.

Jak to jest być nowym w klasie? Rozmowa na temat przeczytanego tekstu "Szczekająca szczęka Saszy". Co to jest świat przedstawiony w utworze?

Zabawy językowe.

Historia

Podsumowanie zajęć: Renesans - Odrodzenie – Humanizm. Odkrycie na nowo kultury antycznej (starożytnej) w Europie. Jedną z przyczyn o ponownym zainteresowaniu antykiem był upadek Konstantynopola (Bizancjum - tereny obecnej Turcji) i napływ wykształconych greckich imigrantów do Włoch, którzy przywieźli ze sobą pisma i księgi antyczne, nieznane w Europie. Główne hasło epoki: "Człowiekiem jestem; nic co ludzkie nie jest mi obce". Najważniejsi twórcy epoki: Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael Santi. Wynalazek druku - Jan Gutenberg: książki stały się tańsze i łatwiej dostępne. Odrodzenie w Polsce: rozwój literatury w języku polskim (Mikołaj Rej, Jan Kochanowski). Pełne przetłumaczenie Biblii na język polski. Rozwój architektury w stylu renesansowym m.in. dzięki pochodzącej z Włoch królowej Bonie, żonie polskiego króla, która zmieniła także nawyki kulinarne, wprowadzając do polskiej kuchni dużo warzyw. "Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie go wydało plemię" - Mikołaj Kopernik i jego teoria, że to Ziemia i inne planety krążą wokół nieruchomego Słońca, zwana teorią heliocentryczną.

Zadanie domowe:

Przeczytaj i przepisz podsumowania zajęć do zeszytu. Można także wydrukować i wkleić. Zastanów się i napisz krótką notatkę: Dlaczego odkrycie dokonane przez Kopernika nazywamy "Przewrotem kopernikańskim"? Co to za różnica, czy Ziemia krąży wokół Słońca czy odwrotnie?

Nadrób zaległości z poprzedniego zadania domowego – jak nie lubisz czytać, to obejrzyj filmiki z serii Byli sobie podróżnicy.

Przeczytaj z podręcznika:

Reformacja/ Kontrreformacja - strony 31-39

Polska państwem bez stosów - strony 71 - 75

A jak nie lubisz czytać, to obejrzyj na YouTube "Historia pod ostrym kątem klasa 6":

https://www.youtube.com/watch?v=7EmrSoNehfY&list=PLuRxqdWnQgPi0qLgYPFFuot1IlN4gMJ3V&index=6 

https://www.youtube.com/watch?v=-Mit-LXqyVU&list=PLuRxqdWnQgPi0qLgYPFFuot1IlN4gMJ3V&index=6

https://www.youtube.com/watchv=pw5aQqua2tM&list=PLuRxqdWnQgPi0qLgYPFFuot1IlN4gMJ3V&index=13aaAq 

23.08.2025

Język polski 

Temat: Poznajemy się. Ustalamy reguły pracy na lekcjach języka polskiego.

Temat: Zabawy językowe - tworzymy słowa.

Temat: Moja szkoła marzeń./Moje wakacje marzeń.- wypowiedź pisemna.

Historia

Narodziny nowożytnego świata - rok 1492 – odkrycie Ameryki przez Kolumba jako umowne zakończenie okresu Średniowiecza.

Upadek Konstantynopola (Bizancjum) po ponad 1000 latach i szukanie alternatywnej drogi do Indii, aby wyeliminować arabskich pośredników handlu przyprawami, jedwabiem jako jedna z przyczyn odkryć.

Długofalowe skutki odkryć geograficznych dla Europy i dla Polski – gwałtowny rozwój rzemiosła, miast i państw oraz społeczeństw, które zaczęły posiadać zamorskie kolonie, kontra nierównomierny rozwój społeczny, a olbrzymi rozwój gospodarki folwarczno - pańszczyźnianej w Europie Środkowo - Wschodniej nastawionej na produkcję zbóż na potrzeby Europy Zachodniej. «Polska spichlerzem Europy.» Gwałtowny napływ złota i srebra do Europy – wzrost cen towarów.

Upadek znaczenia miast nad Morzem Śródziemnym jak Wenecja, Genua, Marsylia, Barcelona.

Nieznane produkty w Polsce i Europie to m.in.:pomidory, ziemniaki, indyki, kukurydza, kakao – czekolada, cukier (trzcina cukrowa), tytoń oraz… hamak.

Gwałtowny rozwój niewolnictwa w Ameryce z Afryki, na plantacjach bawełny i trzciny cukrowej.

Współczesne osiągnięcia Norwega Thora Heyerdahla – udowodnił, że można dopłynąć do Ameryki z Egiptu na łodzi z papirusu bez współczesnych urządzeń nawigacyjnych.

Zadanie domowe:

Przepisz podsumowanie lekcji do zeszytu.

Obejrzyj dostępne na You Tube lub CDA filmy z serii:

Byli sobie podróżnicy: odcinek o Eryku Rudym, Vasco da Gama, Bracia Pinzonowie, Amerigo Vespucci

Byli sobie wynalazcy: Leonardo da Vinci.

Przeczytaj z podręcznika z rozdziału pierwszego część 3 i 4 (str.22-30 Renesans) oraz

z rozdziału drugiego część 4 – Odrodzenie na ziemiach polskich (str.58 – 63).

Chętni mogą przeczytać rozdział o Odkryciach geograficznych.